Buổi tọa đàm có sự tham gia thảo luận của các nhà khoa học, nhà quản lý, các doanh nghiệp… nhằm làm rõ khái niệm, tầm nhìn, sứ mệnh cũng như chiến lược phát triển Kinh tế Dược liệu Việt Nam trên nền tảng Văn hóa Thảo dược.
Theo PGS.TS Trần Văn Ơn, nói đến dược liệu mọi người thường nghĩ rằng chỉ có tác dụng để làm thuốc. Tuy nhiên, để phát triển ngành dược liệu có thể có rất nhiều hướng và mô hình kinh doanh khác nhau ví dụ như phát triển dược liệu gắn với du lịch, dựa trên khai thác lợi thế so sánh về đa dạng sinh học, cảnh quan và văn hóa các dân tộc bản địa. Đây là một hướng làm mới và có rất nhiều cơ hội để phát triển, do đó chúng ta cần mở rộng khái niệm các sản phẩm có thể tạo ra từ thảo dược – văn hóa – cảnh quan.
Qua hơn 15 năm triển khai, hệ thống phát triển thảo dược tại cộng đồng của Bộ môn Thực vật kết hợp với Công ty cổ phần Dược khoa và một số công ty khác đã hình thành các mô hình kinh doanh và chuỗi giá trị khác nhau như: Mô hình Vườn cây thuốc gắn với Trọng tâm du lịch; Mô hình doanh nghiệp cộng đồng gắn với du lịch trải nghiệm và sản xuất đặc sản địa phương; Mô hình doanh nghiệp trồng và cung cấp Dược liệu chuẩn GACP-WHO cho sản xuất dược phẩm, mỹ phẩm và thực phẩm bảo vệ sức khỏe; Mô hình tư vấn phát triển sản phẩm từ đặc sản địa phương; Mô hình phân phối bán hàng các sản phẩm bản địa.
Các mô hình thực tế đã được xây dựng thành công bước đầu và đạt được mục tiêu tài chính, phát triển hệ thống sản phẩm, hệ thống quản lý. Tuy nhiên để kết nối, hoàn thiện cũng như phát triển tối đa các mô hình và chuỗi giá trị với nhau, cần có thêm nguồn lực hỗ trợ từ các đối tác du lịch lữ hành, cơ quan quản lý, các doanh nghiệp cùng bắt tay xây dựng.
Theo PGS.TS Trần Văn Ơn, để phát triển kinh tế dược liệu Việt Nam thì điều quan trọng đầu tiên là cần xây dựng một chuỗi giá trị khởi đầu từ cộng đồng, nghĩa là người dân là chủ thể và chia sẻ lợi ích. Khi người dân đứng lên là chủ thể rồi thì sẽ hình thành các doanh nghiệp, các hợp tác xã để thực hiện các vùng đất đó phát triển gắn với văn hóa, gắn với cộng động… Đây là mắt xích thứ nhất của chuỗi. Mắt xích thứ hai của chuỗi là nó sẽ đi đến các khu du lịch và gắn với các doanh nghiệp du lịch. Chuỗi tiếp theo là bán sản phẩm đến các doanh nghiệp lớn, các “doanh nghiệp cái sẽ phân phối ra sản phẩm lớn hơn. Các chuỗi này phải gắn với du lịch – văn hóa – thảo dược.
PGS.TS Ơn cũng nhấn mạnh: Ở các vùng có tiềm năng du lịch thì chúng ta phát triển dược liệu gắn với trục đó để tạo ra các điểm dừng chân, kết nối các điểm trồng dược liệu ở đó để vào thăm quan, trải nghiệm… du khách thích thì mua hàng. Như vậy sẽ có một chuỗi các hệ thống điểm dừng chân liên quan đến văn hóa thảo dược – du lịch.
Thông qua buổi tọa đàm, PGS.TS. Trần Văn Ơn cũng mong muốn có nhiều hướng đi mới hơn nữa cho việc phát triển ngành dược liệu, biến Việt Nam thành vườn cây thuốc của thế giới!